٭ روح لطیف و ملکوتى جوان
جوانان ننشینند که گَرد پیرى سر و روى آنان را سفید کند. در پیرى کار از کار گذشته است. تا جوانید فکر کنید، (و) نگذارید پیر و فرسوده شوید. قلب جوان لطیف و ملکوتى است و انگیزههاى فساد در آن ضعیف مىباشد؛ لیکن هرچه سن بالا رود، ریشه گناه در قلب قوىتر و محکمتر مىگردد؛ تا جایى که کندن آن از دل ممکن نیست.
٭ گام آغازین تربیت
جوانها جدیدالعهد هستند به ملکوت عالم و نفوسشان پاکتر است و هرچه بالاتر روند، اگر مجاهده نکنند و تحت تربیت واقع نشوند، هر قدمى که به بالا بردارند و هر مقدارى که از سنشان بگذرد، بعیدتر مىشوند از ملکوت اعلا و کدورت اذهانشان بیشتر مىشود و لهذا تربیتها باید از اول باشد.
٭ سفارشات شیخ جلیل ما
شیخ جلیل ما و عارف بزرگوار، آقاى شاهآبادى روحىفداه فرمودند: که تا قواى جوانى و نشاط آن باقى است، بهتر مىتوان قیام کرد در مقابل مفاسد اخلاقى و خوبتر مىتوان وظایف انسانیه را انجام داد. مگذارید این قوا از دست برود و روزگار پیرى پیش آید که موفق شدن در آن حال مشکل است و بر فرض موفق شدن، زحمت اصلاح خیلى زیاد است. (چهلحدیث/امام خمینى/111)
٭ خودتان را نصیحت کنید
السامع احدالمغتابین. (پیامبراکرم مىفرمایند: المستمع احدالمُغتابین؛ شنونده غیبت یکى از غیبتکنندگان است. مهجةالبیضاء/5/260) اینجور نیست که او غیبت مىکند. منى هم که گوش مىکنم احدالمغتابین هستم. نگذارید که این مفسدهها پیدا بشود؛ خودتان را نصیحت کنید. (صحیفه نور/22/6، بیانات امام در جمع علماى اعلام در نجف اشرف)
٭ یکتا موعظه خدا
یکتا موعظه خدا را با دل و جان بشنو، با تمام توان بپذیر و در آن خط سیر نما.
قل انما اعظکم بواحدة ان تقوموا لله مثنى و فرادى. (سباء/46)
بگو، به یک سخن پندتان دهم (و آن) اینکه دوتن و دوتن و تکتک براى خدا قیام کنید.
میزان در اول سیر، قیام لله است؛ هم در کارهاى شخصى و انفرادى و هم در فعالیتهاى اجتماعى. سعى کن در این قدم اول موفق شوى که در روزگار جوانى آسانتر و موفقیتآمیزتر است. (نقطه عطف، امام خمینى/ ص16-18)
٭ بهار توبه
بهار توبه، ایام جوانى است که بار گناهان کمتر و کدورت قلبى و ظلمت باطنى ناقصتر و شرایط توبه سهلتر و آسانتر است. انسان در پیرى حرص و طمع و حب مال و جاه و طول املش بیشتر است. و این مجرب است و حدیث شریف نبوى (پیامبراسلام فرمود: فرزند آدم پیر مىشود و دو چیز با او مىماند: حرص و آرزو. خصال، صدوق/1/73) شاهد بر آن است.
٭ دوستان وارسته و متعهد
از وصیتهای من که در آستان مرگ و نفسهای آخر را میکشم به تو که از نعمت جوانی برخورداری، آن است که معاشران خود و دوستان خویش را از اشخاص وارسته و متعهد و متوجه به معنویات و آنکه به حب دنیا و زخارف آن گرایش ندارند و از مال و منال به اندازه کفایت و حد متعارف پا بیرون نمیگذارند و مجالس و محافلشان آلوده به گناه نیست و از اخلاق کریمه برخوردارند، انتخاب کن که تأثیر معاشرت در دو طرف صلاح و فساد اجتنابناپذیر است. (شرح چهلحدیث/499)
٭ فرصت را از دست مده
جوان میتواند به آسانی نسبی خود را از شر نفس اماره رها سازد و به معنویات گرایش پیدا کند. در جلسات موعظه و اخلاق آنقدر که جوانان تحت تأثیر واقع میشوند. پیران نمیشوند جوانان متوجه باشند و گول وسوسههای نفسانی و شیطانی را نخورند. پسرم! فرصت را از دست مده و در جوانی خود را اصلاح کن. (نامههای عرفانی/90-89)
٭ در ملکوت پرواز کنید
در جوانی تهذیب نفس، بسیار اسهل است از ایام پیری و ضعف که قدرت از دست میرود و ریشه اخلاق فاسده که اصلش از حب دنیا و نفس است، استحکام پیدا میکند و تصفیه و تهذیب بسیار مشکل میشود. تا جوانی در دست تو است کوشش کن در عمل و در تهذیب قلب و در شکستن اقفال و رفع حجب که هزاران جوان که به افق ملکوت نزدیکترند موفق میشوند و یک پیر موفق نمیشود قید و بندها و اقفال شیطانی اگر در جوانی غفلت از آنها شود، هر روز که از عمر بگذرد، ریشهدارتر و قویتر میشوند.
(نامههای عرفانی/63)
+